“Sportske Novosti” para një kohe i ka kushtuar një shkrim special futbollistëve shqiptarë ndër vite që lanë gjutmë të pashlyeshme në futbollin kroat, që nga Xhevdet Muriqi, Kujtim Shala, Ardian Kozniku, Besnik Hasi, Sunaj Keçi, Fatmi Vata etj.
“Legjendat e Shibenikut!
Por le të kthehemi te shqiptarët që dogjën fushat në vitet e formimit të HNL-së.
Besnik Hasi
Një prej tyre është padyshim edhe sulmuesi Ylli Shehu.
Shehu e filloi karrierën e tij të Partizani nga Tirana e tij, dhe pas një episodi në Apollonin e Athinës në vitin 1994, erdhi në Shubiçevac dhe filloi të shkruante uverturën e historisë së tij të Shibenikut.
Pas një sezoni e gjysmë, ai u bashkua me Cercle Brugge, por në fillim të vitit 1997 u kthye në qytetin e Kreshimirit, dhe shkroi përfundimin e historisë së Shibenikut dhe në 1998 i dha fund karrierës së tij si lojtar. Në total, ai shënoi 40 gola në HNL, gjë që e vendos në vendin e 29-të në listën e golashënuesve të të ghjitha kohërave, duke ndarë pozicionin me Marko Viduk.
“Xhevdet Muriqi, një shqiptar i përzemërt nga Kosova, i cili e veshi fanellën e Shibenikut për tetë vjet (1990-1998), dhe më parë kishte luajtur një sezon e gjysmë në Rijekë, gjithashtu la gjurmë të mëdha te Shubiçevac.
Muriqi shënoi 15 gola për Shibenikun, ndërsa Funcuti dhe futbolldashësit vendas me një karrierë pak më të gjatë e mbajnë mend ende bombën që mbrojtësi shqiptar shënoi kundër Hajdukut nga gati 40 metra në fund të gushtit të vitit 1994, në ndeshjen (2:2) të raundi i tretë i kampionatit kroat”, shkruan media kroate.
“Për të mos kujtuar atë ndeshje, kurrë nuk kishte kaq shumë shikues në Shubiçevac, njerëzit donin futboll. Hajduku atë sezon kishte një mega skuadër, me Gabriqin në portë, Shtimecin, Asanoviçin, Raçunicën, Ardian Koznikun… Kanë luajtur në Champions League. Ata duket të kenë ardhur pak të mbingarkuar, na nënvlerësuan.
Shehu e rrëshqiti topin në këmbët e Shtimac dy herë në tre sekonda, dhe Igor e largoi atë me zemërim dhe, natyrisht, mori një karton të kuq. Është e vërtetë, ata kaluan në epërsi 2:0, por më pas Mile Petkoviç e zvogëloi nga penalltia, dhe unë shënova atë gol shumë të bukur”, – Muriqi i kujtoi raketën e tij dhe vazhdoi: “Ishte mbi 30 metra larg, ajo u ul mbi mua aq bukur sa Gabriqi as nuk e pa. Gabriq më tha pas ndeshjes se e shënova atë gol rastësisht, se topi kaloi mbi këpucën time.
Dhe që nuk kam shënuar kurrë një gol të tillë dhe as nuk do të shënoj më. Iu përgjigja: Lere, s’ka rëndësi, por ta kam ngulur ty, tani”, tha Muriqi.
Shqiptarët në Zagreb
Me gjithsej 168 ndeshje, Muriqi është rekord për numrin e paraqitjeve në kampionatin kroat, i ndjekur nga Sunaj Keçi (160), i cili si mesfushor ishte një nga markat e NK Zagrebit në vitet nëntëdhjetë.
Në kuadrin e futbollit kroat, ndoshta shqiptari më i njohur nga Kosova është Ardian Kozniku, ish-sulmues i Dinamos, Hajdukut etj. i cili gjithashtu ka veshur fanellën e Kroacisë në shtatë ndeshje dhe ka shënuar dy gola. Kujtim Shala, sulmuesi legjendar i Dinamos, gjithashtu ka status ikonik në biografinë e tij të futbollit, më 17 tetor 1990 ka qenë pjesëtar i formacionit kroat në ndeshjen historike kundër SHBA-së (2:1) në Maksimir.
Kur flasim për vitet 1990 dhe shqiptarët në klubet e futbollit të Zagrebit, një nga emrat që na vjen ndërmend është ai i Besnik Hasit. Mesfushori shqiptar shërbeu dy mandate në Kranjçeviç (1990-1991, 1992-1993), dhe më pas në vitin 1994, pas episodeve në Samobor e Prishtinë (1991), ai u transferua në Genk, ku në dy raste, kaloi gjithsej pesë sezone (me sezoni i ndërmjetëm në Munih në 1860).
Ai bëri 141 paraqitje për Genk, shënoi 21 gola dhe fitoi kampionatin dhe kupën belge. Ai luajti edhe një nga rolet kyçe në transferimin e Branko Struparit te Genk, pasi në vitin 1994 e rekomandoi personalisht te drejtuesit e “bluve bardheblu”.
Përfundoi karrierën e tij në futbollin belg, dhe la gjurmën e tij më të madhe si lojtar për Anderlecht, në fanellën e të cilit luajti 153 ndeshje (tre gola, 12 asistime) dhe u kurorëzua tre herë kampion kombëtar.
“Transferimi rekord”
Fatmir Vata lindi më 20 shtator të vitit 1971 në Rrëshen, një qytet i vogël me dhjetë mijë banorë në veri të Shqipërisë dhe la mbërritur në Kroaci, pra në Orient, në fillim të korrikut të vitit 1993.
Ka luajtur në pozicionin e mesfushorit – sulmues dhe gjysmë sulmues. dhe në vitin 1995 arriti transferimin rekord të klubit nga Krimea. Ai shkoi në Samobor për 100.000 marka gjermane (ky rekord u thye vetëm në vitin 2022, kur Kristian Fuçak kaloi nga Orienti në Osijek për 100.000 euro) dhe kështu iu bashkua skuadrës së kategorisë së dytë (1997) dhe 1998 hyri në ligën e parë) me në krye Marinko Boban, babai i Zvonimir Boban”, shkruan “Sportsdke Novosti”.
“Vata u largua nga Samobori dhe në periudhën në vijim veshi fanellat e Slaven Belup-it dhe Vukovarit ’91, me faktin se në këtë klub të fundit formoi një aks sulmues me një tjetër shqiptar Amarilda Zela.
Vat e mirëpriti mijëvjeçarin e ri në Gjermani, ku nënshkroi fillimisht me Waldhof nga Mannheim dhe kaloi periudhën nga 2001 deri në 2007 në Arminia Bielefeld. Në total, 52-vjeçari shqiptar ka luajtur 219 ndeshje në Bundesligë dhe dhe ka shënuar 38 gola e ka pas 25 asistime. Fatmiri para se të varte këpucët e futbollit ka veshur edhe ngjyrat e Koblenz-it, Wuppertaler-it dhe Boffzen-it dhe ka bërë 17 paraqitje për kombëtaren shqiptare”, shkruan mes të tjera.
Besnik Prenga ka lindur në të njëjtën komunë me Vatën e Mirditës. Ai erdhi në botë 15 muaj para Fatmirit dhe gjithashtu ka arritur në Lijepa Nasha një vit më herët se bashkëkombësi i tij dhe festoi të nëntëdhjetat në HNL.
Mesfushori legjendar shqiptar me Dubravën në vitet 1993/1994 hyri në radhët elitare të futbollit kroat dhe pas përfundimit të sezonit në fjalë u largua në lindje të Zagrebit për në Pula, gjegjësisht Uljanik.
Ai ka veshur edhe fanellat e Zarës dhe Sukhopoljes dhe kulmi i karrierës së tij si lojtar ka ndodhur në verën e vitit 1998, kur ka nënshkruar kontratë me Dinamon e Zagrebit.
Ai luajti vetëm një ndeshje (në Kupë) për të kaltrit dhe më pas i kaloi dy sezonet e ardhshme në Petah Tikva nga Maccabi, kështu që u tërhoq nga Çakoveci në 2001.
E në listën e atyre që i përshtaten atij profili, ndër të tjera janë Jon Mersinaj, Myrto Uzuni, Lirim Kastrati, Enes Çokaj, Indrit Tuci, Sherif Kallaku, Arbër Hoxha..., shkruan më tej.
